PUBLI VERGILI MARONIS
ECLOGA
III. MENALCAS, DAMOETAS, PALAEMON
- M. DIC mihi, Damoeta, cuium pecus, an Meliboei?
- D. Non, verum Aegonis; nuper mihi tradidit Aegon.
- M. Infelix o semper, ovis, pecus, ipse Neaeram
- dum fovet, ac ne me sibi praeferat illa veretur,
- hic alienus ovis custos bis mulget in hora,
- et sucus pecori et lac subducitur agnis.
- D. Parcius ista viris tamen obicienda memento:
- novimus et qui te, transversa tuentibus hircis,
- et quo - sed faciles Nymphae risere - sacello.
- M. Tum, credo, cum me arbustum videre Miconis
- atque mala vitis incidere falce novellas.
- D. Aut hic ad veteres fagos cum Daphnidis arcum
- fregisti et calamos quae tu, perverse Menalca,
- et cum vidisti puero donata, dolebas,
- et si non aliqua nocuisses, mortuus esses.
- M. Quid domini faciant, audent cum talia fures!
- non ego te vidi Damonis, pessime, caprum
- excipere insidiis, multum latrante Lycisca?
- et cum clamarem: `Quo nunc se proripit ille?
- Tityre, coge pecus,' tu post carecta latebas.
- D. An mihi cantando victus non redderet ille
- quem mea carminibus meruisset fistula caprum?
- Si nescis, meus ille caper fuit; et mihi Damon
- ipse fatebatur, sed reddere posse negabat.
- M. Cantando tu illum, aut umquam tibi fistula cera
- iuncta fuit? Non tu in triviis, indocte, solebas
- stridenti miserum stipula disperdere carmen?
- D. Vis ergo inter nos quid possit uterque vicissim
- experiamur? Ego hanc vitulam - ne forte recuses,
- bis venit ad mulctram, binos alit ubere fetus -
- depono: tu dic, mecum quo pignore certes.
- M. De grege non ausim quicquam deponere tecum.
- Est mihi namque domi pater, est iniusta noverca;
- bisque die numerant ambo pecus, alter et haedos.
- Verum, id quod multo tute ipse fatebere maius,
- insanire libet quoniam tibi, pocula ponam
- fagina, caelatum divini opus Alcimedontis;
- lenta quibus torno facili superaddita vitis
- diffusos hedera vestit pallente corymbos:
- in medio duo signa, Conon, et - quis fuit alter,
- descripsit radio totum qui gentibus orbem,
- tempora quae messor, quae curvus arator haberet?
- Necdum illis labra admovi, sed condita servo.
- D. Et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit,
- et molli circum est ansas amplexus acantho,
- Orpheaque in medio posuit silvasque sequentis.
- Necdum illis labra admovi, sed condita servo:
- si ad vitulam spectas, nihil est quod pocula laudes.
- M. Nunquam hodie effugies; veniam, quocumque vocari
- audiat haec tantum - vel qui venit ecce Palaemon
- efficiam posthac ne quemquam voce lacessas.
- D. Quin age, si quid habes, in me mora non erit ulla,
- nec quemquam fugio: tantum, vicine Palaemon,
- sensibus haec imis, res est non parva, reponas.
- P. Dicite, quandoquidem in molli consedimus herba:
- et nunc omnis ager, nunc omnis parturit arbos,
- nunc frondent silvae, nunc formosissimus annus.
- Incipe, Darmoeta; tu deinde sequere Menalca:
- alternis dicetis; amant alterna Camenae.
- D. Ab Iove principium, Musae; Iovis omnia plena:
- ille colit terras, illi mea carmina curae.
- M. Et me Phoebus amat; Phoebo sua semper apud me
- munera sunt, lauri et suave rubens hyacinthus.
- D. Malo me Galatea petit, lasciva puella,
- et fugit ad salices, et se cupit ante videri.
- M. At mihi sese offert ultro, meus ignis, Amyntas,
- notior ut iam sit canibus non Delia nostris.
- D. Parta meae Veneri sunt munera: namque notavi
- ipse locum, aeriae quo congessere palumbes.
- M. Quod potui, puero silvestri ex arbore lecta
- aurea mala decem misi; cras altera mittam.
- D. O quotiens et quae nobis Galatea locuta est!
- partem aliquam, venti, divom referatis ad auris!
- M. Quid prodest, quod me ipse animo non spernis, Amynta.
- si, dum tu sectaris apros, ego retia servo?
- D. Phyllida mitte mihi: meus est natalis, Iolla;
- cum faciam vitula pro frugibus, ipse venito.
- M. Phyllida amo ante alias; nam me discedere flevit,
- et longum `formose, vale, vale,' inquit, `Iolla.'
- D. Triste lupus stabulis, maturis frugibus imbres.
- arboribus venti, nobis Amaryllidis irae.
- M. Dulce satis umor, depulsis arbutus haedis,
- lenta salix feto pecori, mihi solus Amyntas.
- D. Pollio amat nostram, quamvis est rustica, Musam:
- Pierides vitulam lectori pascite vestro.
- M. Pollio et ipse facit nova carmina: pascite taurum,
- iam cornu petat et pedibus qui spargat arenam.
- D. Qui te, Pollio, amat, veniat quo te quoque gaudet:
- mella fluant illi, ferat et rubus asper amomum.
- M. Qui Bavium non odit, amet tua carmina, Maevi,
- atque idem iungat vulpes et mulgeat hircos.
- D. Qui legitis flores et humi nascentia fraga,
- frigidus, O pueri, fugite hinc, latet anguis in herba.
- M. Parcite, oves, nimium procedere; non bene ripae
- creditur; ipse aries etiam nunc vellera siccat.
- D. Tityre, pascentes a flumine reice capellas:
- ipse ubi tempus erit, omnis in fonte lavabo.
- M. Cogite ovis, pueri; si lac praeceperit aestus,
- ut nuper, frustra pressabimus ubera palmis.
- D. Heu, heu, quam pingui macer est mihi taurus in ervo!
- Idem amor exitium est pecori pecorisque magistro.
- M. His certe neque amor causa est; vix ossibus haerent.
- nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos.
- D. Dic, quibus in terris - et eris mihi magnus Apollo -
- tris pateat caeli spatium non amplius ulnas.
- M. Dic, quibus in terris inscripti nomina regum
- nascantur flores, et Phyllida solus habeto.
- P. Non nostrum inter vos tantas componere lites.
- Et vitula tu dignus, et hic, et quisquis amores
- aut metuet dulces, aut experietur amaros.
- Claudite iam rivos, pueri, sat prata biberunt.