PUBLI VERGILI MARONIS
ECLOGA
V. MENALCAS, MOPSUS
- Me. CUR non, Mopse, boni quoniam convenimus ambo,
- tu calamos inflare levis, ego dicere versus,
- hic corylis mixtas inter consedimus ulmos?
- Mo. Tu maior; tibi me est aequum parere, Menalca,
- sive sub incertas zephyris motantibus umbras,
- sive antro potius succedimus: aspice, ut antrum
- silvestris raris sparsit labrusca racemis.
- Me. Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.
- Mo. Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?
- Me. Incipe, Mopse, prior, si quos aut Phyllidis ignes,
- aut Alconis habes laudes, aut iurgia Codri:
- incipe, pascentis servabit Tityrus haedos.
- Mo. Immo haec, in viridi nuper quae cortice fagi
- carmina descripsi et modulans alterna notavi,
- experiar, tu deinde iubeto ut certet Amyntas.
- Me. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae,
- puniceis humilis quantum saliunca rosetis,
- iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.
- sed tu desine plura, puer; successimus antro.
- Mo. Extinctum nymphae crudeli funere Daphnim
- flebant; vos coryli testes et flumina nymphis;
- cum complexa sui corpus miserabile nati,
- atque deos atque astra vocat crudelia mater.
- Non ulli pastos illis egere diebus
- frigida, Daphni, boves ad flumina; nulla neque amnem
- libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam.
- Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones
- interitum montesque feri silvaeque loquuntur.
- Daphnis et Armenias curru subiungere tigres
- instituit; Daphnis thiasos inducere Bacchi,
- et foliis lentas intexere mollibus hastas.
- Vitis ut arboribus decori est, ut vitibus uvae,
- ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis,
- tu decus omne tuis. Postquam te fata tulerunt,
- ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.
- Grandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis,
- infelix lolium et steriles nascuntur avenae;
- pro molli viola, pro purpureo narcisso,
- carduus et spinis surgit paliurus acutis.
- Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,
- pastores, mandat fieri sibi talia Daphnis;
- et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen:
- DAPHNIS EGO IN SILVIS HINC VSQUE AD SIDERA NOTVS
- FORMONSI PECORIS CVSTOS FORMONSIOR IPSE.
- Me. Tale tuum carmen nobis, divine poeta,
- quale sopor fessis in gramine, quale per aestum
- dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo:
- nec calamis solum aequiparas, sed voce magistrum.
- [Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.]
- Nos tamen haec quocumque modo tibi nostra vicissim
- dicemus, Daphnimque tuum tollemus ad astra;
- Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoque Daphnis.
- Mo. An quicquam nobis tali sit munere maius
- Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista
- iam pridem Stimichon laudavit carmina nobis.
- Me. Candidus insuetum miratur limen Olympi,
- sub pedibusque videt nubes et sidera Daphnis.
- ergo alacris silvas et cetera rura voluptas
- Panaque pastoresque tenet, Dryadasque puellas;
- nec lupus insidias pecori, nec retia cervis
- ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.
- ipsi laetitia voces ad sidera iactant
- intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,
- ipsa sonant arbusta: `Deus, deus ille, Menalca.'
- Sis bonus O felixque tuis! En quattuor aras:
- ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.
- pocula bina novo spumantia lacte quotannis,
- craterasque duo statuam tibi pinguis olivi,
- et multo in primis hilarans convivia Baccho, -
- ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra, -
- vina novum fundam calathis Ariusia nectar.
- cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;
- saltantis satyros imitabitur Alphesiboeus.
- Haec tibi semper erunt, et cum solemnia vota
- reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros.
- Dum iuga montis aper, fluvios dum piscis amabit,
- dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae,
- semper honos nomenque tuum laudesque manebunt;
- ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis
- agricolae facient: damnabis tu quoque votis.
- Mo. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona?
- Nam neque me tantum venientis sibilus austri,
- nec percussa iuvant fluctu tam litora, nec quae
- saxosas inter decurrunt flumina valles.
- Me. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta:
- haec nos, `Formosum Corydon ardebat Alexim,'
- haec eadem docuit, `Cuium pecus, an Meliboei?'
- Mo. At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret,
- non tulit Antigenes - et erat tum dignus amari -
- formosum paribus nodis atque aere, Menalca.